Για την ταχύτητα της απονομής δικαιοσύνης

Η ταχύτητα στην απονομή δικαιοσύνης, από τότε που την διακονώ, είναι απαιτούμενο όλων όσων εμπλέκονται. Αλλά και από την επισκόπηση του τύπου των περασμένων δεκαετιών, τα αιτήματα της κοινωνίας ήταν τα ίδια: η ταχεία και ποιοτικότερη επίλυση κοινωνικών και προσωπικών προβλημάτων. Ίσως η ταχύτητα ορισμένες φορές να είναι το απαιτούμενο ακόμη και εάν εν τέλει υστερούσαμε λίγο στην ποιότητα. Όσες προσπάθειες και εάν έγιναν τα τελευταία δέκα έτη, η ταχύτητα στην έκδοση αποφάσεων,δεν είχε τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.

Η διαδικασία των 100 ημερών, που εισήχθη με τον νέο κώδικα πολιτικής δικονομίας, υποτίθεται ότι θα βοηθούσε ώστε να εκδίδονται αποφάσεις γρήγορα, με αντάλλαγμα την έλλειψη ακροατηρίου και την εξέταση μαρτύρων, άλλα και την κατάργηση των αναβολών από τους “κακούς” δικηγόρους που λαμβάνουν αναβολές. Κι όμως, οι αποφάσεις δεν εκδίδονται μέσα στο χρονικό διάστημα που ορίζεται από το νόμο. Οι αποφάσεις εκδίδονται ορισμένες φορές ακόμη και αργότερα σε σύγκριση με την παλιά διαδικασία, ενώ με την κατάργηση των αναβολών, δεν δίνεται το δικαίωμα στα αντίδικα μέρη, να επεξεργαστούν μια δυνατότητα εξωδικαστικής επίλυσης. Τα δικαστήρια της τακτικής διαδικασίας, λόγω της έγγραφης διαδικασίας, εκδίδουν αποφάσεις, χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα επικοινωνίας των διαδίκων μεταξύ τους, αλλά κυρίως με τους δικαστές.

Η διαδικασία της διαμεσολάβησης είναι ένας θεσμός που για να επιτύχει πρέπει να περάσουν πολλά δεκάδες χρόνια, να αλλάξει η κουλτούρα των διαδίκων και της κοινωνίας, γεγονός που από τότε που ξεκίνησε δεν έχουμε διαπιστώσει, ούτε θα μπορούσαμε να είχαμε διαπιστώσει. Εξάλλου αν δύο αντίδικα μέρη έχουν διάθεση εξωδικαστικής επίλυσης, αυτό θα συμβεί – και συνέβαινε και συμβαίνει- δια των πληρεξούσιων δικηγόρων τους.

Δυστυχώς τα δύσκολα μνημονιακά έτη, στα οποία δεν έγιναν προσλήψεις δικαστικών υπαλλήλων επιβάρυναν την κατάσταση, ενώ το τελειωτικό χτύπημα το έδωσε το κλείσιμο το δικαστηρίων στην διάρκεια της πανδημίας. Με το πρόσχημα της προστασίας από την πανδημία, τα δικαστήρια δεν λειτούργησαν ακόμη και για διαδικασίες για τις οποίες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν. Οι γραμματείες δέχονταν μόνον με ραντεβού, ενώ ακόμη και τώρα διερωτώμαι γιατί ενώ το ωράριο των δικαστικών λειτουργιών ξεκινά από τις 08.00 το πρωί, κάποιες γραμματείες των δικαστηρίων ξεκινούν να εξυπηρετούν το κοινό από τις 10.00 ή για ποιο λόγο τα πινάκια ξεκινούν να εκδικάζονται από τις 09.00 και όχι από τις 08.00 που είναι η έναρξη του ωραρίου.

Η εύκολη λύση ήταν να κατηγορηθούν διάδικοι και δικηγόροι για τις αναβολές. Οι αναβολές δυσκόλεψαν και στην νέα τακτική καταργήθηκαν τελείως. Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Το ξεκάθαρο συμπέρασμα ότι οι αναβολές δεν δημιουργούσαν πρόβλημα! Το πρόβλημα τώρα εντοπίστηκε στους δικαστές που αργούν να εκδώσουν αποφάσεις. Έτσι, ξεκίνησαν οι πειθαρχικές ποινές στους αμελείς. Και αυτό, όμως, το μέτρο δεν θα φέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Οι δικαστές θα αρχίσουν να πιέζονται χρονικά και θα εκδίδουν αποφάσεις διεκπεραιωτικά, μειώνοντας την ποιότητα του αποτελέσματος.

Λύσεις δεν μπορούν να υπάρξουν χωρίς καλές κτιριακές υποδομές, με γραφεία για τους δικαστές, με αίθουσες που θα υπάρχει μια σωστή θερμοκρασία και σωστός φωτισμός και φυσικά με ανθρώπινο δυναμικό. Χρειάζεται η πρόσληψη δικαστικών υπαλληλων πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, ικανούς να διεκπεραιώσουν υποθέσεις άμεσα και γρήγορα, αλλά και δικαστές με προσόντα τόσο διοικητικά όσο και με πληρότητα δικαστικής συνείδησης. Άλλος τρόπος δεν υπάρχει.

 

Ηλίας Σιδέρης: Για την ταχύτητα της απονομής δικαιοσύνης